Van Laarhoven had gehoopt dat het kritische rapport van de Nationale Ombudsman  voor de minister aanleiding zou zijn om Thailand om uitlevering van Van Laarhoven te vragen. ,,Dat de minister geen panklare oplossing zou hebben, wist ik wel, maar ik had verwacht dat hij toch zijn stinkende best zou gaan doen om Johan naar Nederland te gaan halen.” De advocaten van Van Laarhoven gaan bekijken wat er te ondernemen valt tegen het besluit van de minister. ,,Het zou van de zotte zijn als we de Staat via de rechter moeten dwingen haar fouten te herstellen”, stelt advocaat Sidney Smeets. Maar als de minister ‘blijft struisvogelen en wegkijken’, zal er wellicht toch een kort geding worden aangespannen, zegt Smeets. ,,Het is onbegrijpelijk dat een minister die veinst te staan voor de rechtsstaat denkt zo makkelijk voor zijn verantwoordelijkheid weg te kunnen lopen.”

In de brief die de minister vandaag aan de Tweede Kamer heeft gestuurd, wijst Grapperhaus er op dat zowel de rechtbank in Den Haag als het Haagse gerechtshof eerder oordeelden dat het Openbaar Ministerie ‘niet onrechtmatig’ hebben gehandeld toen ze in Thailand aandrongen op een onderzoek tegen de naar Pattaya verhuisde Van Laarhoven. Dat de Nationale Ombudsman dat toch ‘onbehoorlijk’ noemt, doet daar niets aan af, schrijft de minister. Frans van Laarhoven zegt dat ten tijde van de twee rechterlijke uitspraken nog lang niet alle feiten bekend waren. ,,Dan was het wel anders gelopen”.

Het Openbaar Ministerie vroeg Thailand in 2014 om hulp bij een strafrechtelijk onderzoek naar de Tilburgse coffeeshophouder, die zich daar had gevestigd. Het Thaise OM vervolgde Van Laarhoven vervolgens zelf. Hij draaide voor tientallen jaren de gevangenis in. Grapperhaus schrijft dat justitie terecht ook oog had voor het ‘opsporings- en vervolgingsbelang’: ‘Zo mag het enkele feit dat een persoon die verdacht wordt van strafbare feiten in Nederland zich in het buitenland vestigt, er niet toe leiden dat diegene daardoor zijn straf zou kunnen ontlopen’ .

Grapperhaus schrijft  dat hij oordeel van de Ombudsman ‘zeer serieus’ neemt, maar zegt voorlopig weinig voor Van Laarhoven te kunnen doen. Een verzoek tot uitlevering is pas mogelijk als de Hoge Raad in Thailand zich heeft uitgesproken over het cassatieverzoek dat door de Thaise justitie is ingesteld. Dat besluit van de Hoge Raad volgt ‘uiterlijk december’, aldus de minister. Pas als Van Laarhoven naar Nederland kan worden gehaald, kan de strafzaak die justitie in Breda nu al jaren voorbereidt, van start gaan. Justitie gaat de beide broers Van Laarhoven vervolgen voor belastingontduiking en valsheid in geschrifte. De vier coffeeshops van The Grass Company in Tilburg en Den Bosch zouden jarenlang vele miljoenen naar Thailand hebben gesluisd en te weinig belasting hebben betaald.

Grapperhaus zegt dat er wel ‘lessen kunnen worden getrokken’ uit de zaak. Hij belooft om de samenwerking met justitie in andere landen eens tegen het licht te houden. Samen met het OM gaat hij kijken of ,,het belang van de betrokken individuen’’ daarbij wel genoeg wordt meegewogen. Waar nodig wil hij de procedures ‘verhelderen’ zodat er, ook als justitie snel moet handelen, ‘voldoende checks and balances’ zijn.

Door Rene van der Lee, ad.nl op 8-4-2019